ادبیات و انقلاب ( نویسندگان روس)

نخستین بخش کتاب مصروف بازگویی سرنوشت ادبیات روس در دوران تسلط لنین و ژدانف و خورشچوف است و حوزه ای آشنا ولی خطیر را دربر می گیرد. بار دیگر نبوغ و پایان تلخ کار بلوک و پینین و مایاکوفسکی را از نظر می گذرانیم. نوشته روله درباره رمان بی نظم و مغفول مانده گورکی، زندگی کلیم سامگین ، به ویژه جالب توجه است. روله با دلایل قانع کننده نشان می دهد که گورکی نتوانست آن داستان را به پایان ببرد، زیرا دیده بود که تعارض میان زندگی فردی و تشکیلات حزب کمونیست بسیاری از نویسندگان شوروی را یا به سکوت یا به چنگال مرگ خواهد راند
روله سپس با تیزبینی به جنگ داخلی و آیساک بابل و شولوخف می پردازد و نشان می دهد که شولوخف همراه نویسنده ای کهنه پرست و ضدروشنفکر و درگیر تعصبات محلی بوده که توانسته است در آن واحد هم سخن از زبان ناسیونالیست ها و هم استالینیست ها بگوید. روله همچنین گزارشی خردپستند از طفره ها و شهامت های گهگاهی و پیچاپیچ ارنبورگ و بقای او در دوره یخبندان (استالینی و زنده ماندنش در زمان آب شدن یخ ها در ایام خورشچوف می دهد. و البته در سراسر این حکایت ازدحام پدیدآورندگان و آثار، همواره نقشمایه تبعید و اعدام و خودکشی تکرار می شود.
سرانجام روله می رسد به پاسترناک. او پاسترناک را صدای راستین روسية و ترسیم کننده آینده ای می بیند که عاقبت بر آن استبداد و ستمگری چیره خواهد شد.
نشر نی