قیصر و کسری

از انتشارات امیرکبیر :
کتاب قیصر و کسری ، یا داستان بلیزاریوس سردار بزرگ روم، شاهکاری تاریخی و تراژدی بزرگی اثر رابرت گریوز است. قرن ششم میلادی برای ایران و روم قرنی پرآشوب بود که با جنگهای بسیار میان آن دو امپراتوری، و نیز میان هریک از آنان با مدعیان تازه نفس سربر آورده از بیابانها آمیخته بود. بخش مهمی از این شاهکار تاریخی و تراژیک به روابط ویزه و درگیریهای خسرو انوشیروان و امپراتور یوستی نیان اختصاص دارد که سالیانی دراز همزمان فرمانروای دو دولت اصلی جهان بودند. رابرت گریوز از زبان اوجینیوس خواجه (در واقع پروکوپیوس مورخ)، برده سردار بلیزاریوس چنین می نویسد (برگرفته از متن کتاب قیصر و کسری ): «…اکنون مشعل آیین کهن که به وسیله یوستی نیان خاموش شد… در دانشگاه بزرگ خسرو در گندی شاپور در نزدیکی شوش فروزان گشته است… خسرو با اقتدار حکومت می کند. نمی دانم اندرز مغان یا اندیشه فیلسوفان یونانی او را بدین پندار سوق داده است که تحسین و ستایش یک فرمانروا نزد آیندگان با جنگهای تجاوزکارانه با همسایگان حاصل نمی شود، بلکه با سخاوتمندی، دادگری، فرهنگ و دفاع مصممانه از کشورش، و با تامین رفاه شهروندانش در داخل و خارج کشور حاصل می شود… اکنون ایران قوی، مرفه و شادمان است. ای کاش درباره امپراتوری ما نیز پس از فرمانروایی طولانی یوستی نیان، همتا و همعصر جاه طلب نوشیروان، می شد براستی چنین گفت!…»