از نشانه های تصویری تا متن

مباحث کتاب در دو راستا تکامل یافته اند. بنیان نگره ای درباره ی رمزگان دیداری ۲ بنیان نگره ای درباره ی تولید نشانه های تصویری یا نشانشناسی ارتباط تصویری که در این راستا بحث های زیانشناسیک ارتباط زیبایی شناسیک شکل های گوناگون نشانه های تصویری او از این رهگذر دستاوردهای انفورماتیک) به کار می آیند. همپای گسترش اجتماعی رایانه ها و کاربرد فزاینده ی نگاره سازی در آن ها مفاهيم تازه ای از نشانه های دیداری مطرح شده اند که هنوز زود است درباره ی جایگاه آن مفاهیم در نگره ی نشانه شناسی تصویر بحث کنیم، اما می توان پیش بینی کرد که در دهه ی آینده شماری از پیشنهادهای بحث که اکنون مسلم انگاشته می شوند، دگرگون شوند.

زمینه ی جستارهای این کتاب جندان گسترده نیست، یعنی کتاب افق نشانه های دیداری به معنای کلی آن را دربرنمی گیرد، بل بحث را محدود کرده ام به اثبات نشانه های دیداری در نظام های خاص نشانه شناسیک، یعنی به مادیت و جسمیت یافتن نشانه ها در متن، مقصود از تصویر بنا به قراردادی که اینجا با خواننده می بندم ثبت نشانه های دیداری بر ماده است. حتی در این گستره نیز بحث کتاب محدود است به سه زمینه ی نقاشی، عکاسی و سینما کتاب اگر در همین محدوده روشنگر شکل گیری رمزگان تصویری و انواع دلالت های معنایی تصاویر باشد به هدف خود دست یافته است.
نقاشی جز در مواردی خاص و کمیاب به نظام نشانه های تصویری وابسته است و نه به هیچ نظام دیگری. عکاسی نیز در بنیان خود به همین نظام وابسته است. این دو هنر چون کارکردهای اجتماعی گوناگون یابند (همچون مثال تبلیغات با نظام های نشانه شناسک دیگری چون نشانه های زبانشناسیک در شکل های نوشتاری و گفتاری، با نشانه های موسیقایی) همراه می شوند، اما در تحلیل اخر وابسته اند به همان نظام نشانه های تصویری سینما، برخلاف، نه فقط از نشانه های تصویری، بل از نظام های نشانه شناسیک دیگری نیز شکل می گیرد، و این نکته در مورد هر شکل تولید متن سینمایی درست است. درک تست نشانه های تصویری با نشانه هایی که به نظام های متفاوت وابسته اند خود نکته ای جذاب و مهم است.
نشر مرکز