برزونامه (بخش کهن)

برزونامه منظومه حماسی بزرگی است که درباره جنگها و هنرنمایی‌های برزو، فرزند سهراب در ۴۲۰۰ بیت سروده شده است.
برزو پسر سهراب است که پس از مرگ سهراب از شهرو زاده می‌شود و در جوانی بی آنکه به نژاد خود آگاه باشد به تحریک افراسیاب با سپاهی عظیم به ایران می‌آید و با نیای خود رستم نبرد می‌کند. سرانجام در یکی از نبردها نژادش شناخته می‌شود و جنگ و ستیز به صلح و دوستی می‌انجامد.
کتاب حاضر بخش کهن این منظومه است که در بین منظومه‌هایی که بعد از شاهنامه سروده شده‌اند، موفق تر بوده است به طوری که از قدیم بخشی از آن را وارد نسخه‌هایی از شاهنامه کرده‌اند.
برزونامه در اصل دو منظومه جداگانه درباره داستانهای برزو بوده که هر بخش از آن توسط شاعری به نظم درآمده است. گویا در قرن دهم هجری، شخصی این دو بخش را به یکدیگر پیوند می‌دهد و از آن داستانی بلند به وجود می‌آورد.
بخش کهن این اثر- که در این برنامه آمده، منظومه‌ای به تمام معنا حماسی است و در قدیم بسیار مورد اقبال و توجه مردم بوده است اما به رغم این توجه و اقبال، در میان محققان ایرانی و خاورشناسان چنانکه باید شناخته شده نیست و اظهارنظرهای نادرست درباره آن از دیگر منظومه‌های حماسی بیشتر است.
خطوط اصلی بخش کهن برزونامه از این قرار است:
۱- ازدواج سهراب با شهرو در منطقه کوهستانی شنگان، حرکت سهراب به سوی ایران .
۲- تولد برزو، پرداختن او به برزی گری در بزرگسالی.
۳- آمدن افراسیاب به شنگان و آشنا شدن او با برزو.
۴- برانگیختن افراسیاب برزو را به جنگ با ایرانیان.
۵- آمدن برزو به جنگ با ایرانیان و شکست ایرانیان.
۶- نبرد دوم و شکست دوباره ایرانیان و به اسیری رفتن طوس و فریبرز.
۷- رفتن رستم به سپاه توران و آزاد کردن پهلوانان ایران.
۸- آمدن رستم به جنگ برزو و شکستن بازوی رستم و…
منبع متن