مؤلف، كتاب يازدهم را چنين آغاز كرده است: «آسيا همسايه اروپاست و بنا بر اين در طول رود تانائيس[رود دن]، با آن هممرز است، پس بايد به وصف اين سرزمين پرداخت». وى، سپس، از تقسيمبندى آسيا با كمك مرزهاى طبيعى سخن گفته است؛ مثلاًخاطرنشان كرده است كه كوهستان تاروس، اين قاره را تقريبا به دو نيم تقسيم مىكند؛ بخشى از آسيا، در شمال و بخشى ديگر، در جنوب آن واقع مىشود. در ادامه، بخشهاى مختلف اين سرزمين را بيان كرده است.
در كتاب دوازدهم، از كاپادوكيه، مليتنه، پونتس، بىتىنيه، گلاتينها (اقوامى كه در جنوب پافلاگونيان زندگى مىكردهاند) تاتا، پيسيديانها (نام اقوامى خاص)، ميسيانها و فريگيهاىها (هر دو نام اقوامى خاص) سخن به ميان آمده است.
در كتاب سيزدهم، از پروپونتيس، جزيره لسبوس، للكها و كيلیکیهاىها (هر دو نام اقوامى خاص) و پرگاموم بحث شده است.
در كتاب چهاردهم و پانزدهم، از كرانههاى بيرون از كوهستان تاروس؛ يعنى بين هند و نيل از طرفى و تاروس و درياى جنوبى از طرف ديگر؛ يعنى آنچه كه بيشتر از همه جا با فلات ايران مطابقت دارد، سخن به ميان آمده است.
در اين دو كتاب، بيشتر به شرح هند و شگفتىهاى طبيعى و انسانى آن و همچنين سرزمينهاى آريانا كه ايران امروز را شامل مىشود، پرداخته شده است. مؤلف، حدود آريانا را به اين صورت توصيف مىكند:
«بعد از هندوستان آريانا قرار دارد؛ نخستسن بخش از سرزمينهاى تحت تصرف ايرانيان بعد از رود سند و ساتراپىهاى عليا كه در آن سوى كوههاى تاروس واقعند. آريانا، از جنوب و شمال با همان دريا و كوههايى كه هندوستان را فراگرفته، محدود مىشود و با همان رودخانه سند كه در ميان آريانا و هندوستان جريان دارد. مرز آريانا از اين رود، در سمت مغرب، تا خط فرضى كه از دروازههاى كاسپين تا کرمانيا كشيده شود، ادامه دارد، بنا بر اين به شكل چهار ضلعى است؛ ضلع جنوبى آن، از مصب سند و پاتالنه آغاز شده و در کرمانيا و خليج فارس پايان مىيابد. در اينجاست كه خشكى برجستگى شديدى بهصورت دماغهاى رو به جنوب پيدا مىكند، آنگاه كرانه، در درون خليج رو به فارس انحنا مىپذيرد. آريانا، نخست، زيستگاه اربىها است. اسم آنان، همانند اسم رودخانه اربيس است؛ رودى كه حد فاصل ميان آنان و قوم بعدى؛ يعنى اوريتهها، است. نئارخوس مىگويد: كرانه سرزمين ارىها هزار استاديا طول دارد. اما اين ناحيه را هنوز بايد جزو هندوستان حساب كرد.آنگاه به طايفه خودمختار اوريته مىرسيم. درازى ساحل درياى سرزمين متصرفى اين قوم، 1800 استاديا است. سپس ايختوفاكيه است كه 7400 استاديا طول دارد. طول ساحل از کرمانيا تا پارس، 3700 استاديا است. درازاى اين كرانه روى هم رفته، 12900 استاديا است.»
به گفته مؤلف، بعضى از مؤلفين، آريانا را بر بخشى از پارس و ماد و همچنين قسمتهايى از باكتريا و سغديانا در شمال اطلاق مىنمايند، زيرا مردم اين نواحى با زبانى واحد كه لهجههاى آن تفاوتهاى اندك با هم دارند، سخن مىگويند.
در كتاب شانزدهم، از بين النهرين با توصيف جغرافيايى از دجله و فرات و سرزمينهاى آشور و كلده و بابل و سوريه و اقوام يهودى و بالاخره عربستان تا مرزهاى حبشه و نبطى و سبا بحث شده است.
كتاب هفدهم، درباره ليبيا يا بخشهايى معلوم از آفريقاى امروزى، مانند مصر و نيل و اسكندريه است كه شامل نظرات جغرافيايى و نكات بسيار ارزشمند مبتنى بر مشاهدات و مسافرتهاى شخصى استرابو در طول رود نيل مىباشد.
بهطور كلى درباره کتاب جغرافیای استرابو بايد گفت كه با تمام اهميتى كه در تاريخ علم جغرافيا و جغرافياى مغربزمين براى آن قائلند، اطلاعات جغرافيايى آن در مورد سرزمينهاى دور از مولد او متناسب با بعد مسافت، كمتر و مبهمتر است و اين امرى است كه خود او در نقل اطلاعات از منابع مختلف، بارها به آن اعتراف كرده است و جاى تعجب است كه در كتاب پانزدهم كه مفصلترين كتابها است، حدود 50 صفحه به شرح درباره شبه قاره هند؛ يعنى دورترين بخش و صفحات اندكى، به آريانا يا سرزمين فلات ايران، تخصيص يافته است، ولى با وجود اين، اطلاعات جالبى كه درباره تقسيمات كشورى و آداب و سنن و مذهب و رسوم مملكتدارى در ايران هخامنشى و اشكانى مىدهد، مىتواند آغازى را در هر پژوهش جغرافياى تاريخى سرزمين فراهم سازد.
از اين گذشته، بررسى اعلام جغرافيايى كه اغلب بهصورت يونانى شده دوران تسلط سلوكيدها، در كتاب آمده و تطبيق آنها با نامها و مكانهاى واقعى و تحولات بعدى آنها، باب تازهاى است كه پژوهشگران دانشگاهى ما و علاقهمندان به جغرافياى تاريخى ايرانزمين مىتوانند از آنها استفاده كنند
عنوان ________جغرافیای استرابو |
موضوع ____ تاریخ |
نویسنده ____استرابون |
مترجم ______ همایون صنعتی زاده |
ناشر ________بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار |
قطع ___________وزیری |
جلد ____________سخت |
چاپ _________1382 |
صفحه_________500 |
قیمت روز______45000 ت |
قیمت فروش____30000 ت |
ک36
نقد و بررسیها
هیچ دیدگاهی برای این محصول نوشته نشده است.