باورهای کهن ایرانیان

در این کتاب باورهای کهن ایرانیان از جنبه‌های مختلف مورد بررسی قرار گرفته است. در بخش اول کتاب ابتدا پیشینه‌ای از ایرانیان و باورهای آنان آمده و سپس دربارۀ اخلاق، جزاها، اهمیت خانواده، کشاورزی، دامداری، امانت‌داری و …. ایرانیان کهن مطالبی بیان شده است.

در روزگار ساسانیان، فرقه‌ای در دین زرتشتی وجود داشت که در ملل و نحل شهرستانی و دیگر منابع از آن به نام «زروانیه» یاد شده است. در باورهای این فرقه، نوشته‌اند که اینان اهوره مزدا و اهریمن را از آفریدگان زروان می‌دانستند. در بخش دوم دربارۀ آئین این فرقه مطالبی گفته شده است.

در کتاب‌های اوستایی یکی از ایزدان هور (خور) یا هورخشیت (خورشید که به معنی خور و قادر و قاهر است) نام دارد، اما گویا هیچ‌وقت چندان مقام مهمی نداشته است. بخش سوم اختصاص به خورشید و مهرپرستی و تولد میترا دارد.

دربارۀ زرتشت و زمان زندگی، زادگاه، آئین و زندگانی او در بخش چهارم بحث و بررسی شده است. بخش پنجم اختصاص به بیان مطالبی دربارۀ اهوره مزدا، اهریمن، آفرینش آغازین، هرمزد و اهریمن دارد. در بخش ششم مطالبی دربارۀ امشاسپندان، ماه‌های سال و معنی نام‌ها و نام سی روز ماه و معانی آن بیان شده است.

در بخش هفتم کتاب ابتدا دربارۀ گیومرت (نخستین بشر آفریدۀ اهوره مزدا) مطالبی گفته شده و سپس دربارۀ چگونگی جانوران در این آیین نکاتی مطرح شده است. بخش هشتم کتاب اختصاص به چگونگی گیاهان، گیاهان دارویی و نخستین پزشک و مطالبی از این قبیل اختصاص یافته است. جانوران آفریدۀ اهریمن در بخش نهم بررسی شده است. فروهر و نمادهای مادی امشاسپندان بر سر سفرۀ نوروز در بخش دهم بیان شده و بخش پایانی کتاب به آفریدگان اهورایی اختصاص یافته است.
منبع متن