*آثار البلاد و اخبار العباد *

کتاب آثار البلاد و اخبار العباد به توصیف اقالیم سبعه زمین پرداخته و ضمن هر اقلیم وصف بلاد مختلف و شهرها و کوه‌ها و جزیره‌ها و دریاچه‌ها و رودها که به ترتیب حروف الفبا آمده و ضمن سخن از هر منطقه از همه مسائل مهم آن گفتگو می‌کند و از لحاظ تاریخی توضیحات کافی می‌دهد.
همچنین سرگذشت مشاهیر مناطق مختلف به تفصیل یاد می‌شود که از میان آنها به تعداد زیادی از شاعران ایران برمی‌خوریم که روایت قزوینی قدیمی‌ترین اطلاع موجود درباره آن‌هاست.
روی هم رفته در کتاب آثار البلاد و اخبار العباد اطلاعات جغرافیایی، ادبی، تاریخی و علمی فراوانی گردآوری شده است. قزوینی در این نوشته و سایر آثار خود سبکی روشن و عالی دارد و بدون شک در کار ساده کردن مطالب علمی به نحوی که مورد رغبت عامه واقع شود، یک نابغه است که پیچیده‌ترین موضوع‌ها را با مهارتی فوق‌العاده در قالبی روشن و جالب و دلپسند می‌ریزد.
شاید برخی از خوانندگان، با خواندن بعضی مطالب کتاب، آنها را خرافه و افسانه بپندارند و از این جهت قدحی بر کتاب وارد سازند؛ ولی باید توجه داشت که آثار البلاد و کتاب‌های نظیر آن، آئینه تمام‌نمای فرهنگ جوامع زمان خود بوده‌اند و قزوینی از بزرگترین دانشمندان زمان خود به حساب می‌آمده است.