درس گفتارهای ایدئولوژی و اتوپیا

آنچه از ریکور برای ما بجا نمانده تحلیل گسترده ی پی آمدهای رویکرد هرمنوتیکی او به نظریه ی اجتماعی و سیاسی است. انتشار مجلد حاضر، درس گفتارهای ریکور درباره ی ایدئولوژی و اتوپیا، باید در راه پاسخ به این نیاز گام بردارد.
ریکور در این درس گفتارها (1975) نخستین تحلیل مفصل اش از کارل مانهایم، ماکس وِبر و کلیفورد گیرتز را عرضه می کند، و بحث های انتشار یافته اش درباره ی لوئی آلتوسر و یورگن هابرماس را بسط می دهد. برخورد ریکور با مارکس، که موضوع پنج درس از هجده درس است، اهمیت ویژه ای دارد. ریکور مدت هاست که مارکس، فروید و نیچه را «سه استاد بزرگ تردید» نامیده است.
از حیث دو موضوع درس – ایدئولوژی و اتوپیا – بعد از مانهایم، ریکور نخستین کسی است که کوشیده این دو موضوع را در درون یک چارچوب مفهومی به بحث بگذارد. معمولا، ایدئولوژی سرفصلی برای جامعه شناسی یا علوم سیاسی بوده است، اتوپیا هم سرفصلی برای تاریخ یا ادبیات. ریکور ایدئولوژی و اتوپیا را کنار هم می گذارد و به این ترتیب این دو را بهتر تعریف، مرزبندی و از صورت بندی های مفهومی پیشین متمایز می کند، صورت بندی هایی که در آنها ایدئولوژی متضاد هم واقعیت و هم علم بوده است و اتوپیانیز رویایی صرف، آرزویی خیالی، انگاشته شده است.