سفرنامه: … تا پخته شود خامی (سفرنامه خارجیانی که‌از ایران دیدار کرده‌اند) دو جلد

در مجموعه دو جلدی کتاب سفرنامه: … تا پخته شود خامی ، سفرنامه‌های سیاحان و مسافرانی که از ایران دیدار کرده و کتاب آنها به فارسی برگردانده شده یا به فارسی نگارش یافته، گردآوری و براساس تاریخ تحریر سفرنامه یا تاریخ زندگی نویسنده معرفی شده‌اند .در کتاب سفرنامه: … تا پخته شود خامی بخش عمده کتاب‌های معرفی شده عبارت‌اند از1 : سفرنامه خارجیانی که از ایران دیدار کرده‌اند، 2 سفرنامه ایرانیانی که به خارج از ایران رفته و خاطرات سفر خود را نوشته‌اند، 3 سفرنامه ایرانیانی که در داخل ایران سفر کرده‌اند و سفرنامه نوشته‌اند .علاوه بر این در کتاب سفرنامه خارجیانی که دیگر نقاط جهان را دیده‌اند و سفرنامه آنها به فارسی ترجمه شده در این مجموعه معرفی شده‌اند .معرفی هر سفرنامه از دو بخش اصلی تشکیل شده است .بخش اول با مشخصات شناسنامه و تاریخ چاپ و ناشر کتاب آغاز می‌شود و با توضیحات کوتاهی درباره سفرنامه نویس، زمان حیات، گستره جغرافیایی، مهم‌ترین مباحث و ویژگی‌های سفرنامه ادامه می‌یابد ;آن گاه در بخش دوم که حجم عمده کتاب را به خود اختصاص داده، گزیده‌ای از مهم‌ترین مطالب سفرنامه مورد معرفی عینا درج شده است .جلد نخست این مجموعه شامل این سفرنامه‌هاست :سیاحت نامه فیثاغورس (تولد فیثاغورث 580 ق.م، وفات 497 :ق.م) ;بازگشت از ایران (براساس نوشته‌های گزنفون ( 371ق.م) ; المسالک و الممالک ابن خردادبه (حدود 250ق) ;سفرنامه ابن فضلان (آغاز قرن چهارم هجری)، سفرنامه ابودلف ( 331ق/ 942م) ;سفرنامه ابن حوقل ( 331ق/ 941م) ;سفرنامه ابن بطوطه ( 725ق) ;سفرنامه مارکوپولو (تولد 1254م) ; سفرنامه کلاویخو ( 805ق/ 1402م) ;سفرنامه آمبروسیو کنتارینی ( 1473م) ; سفرنامه‌های ونیزیان در ایران (قرن شانزدهم) ;سفرنامه برادران شرلی ( 1598م) ; ایترپرسیکوم ژرژ تکتاندرفن در یابل ( 1605م) ;سفرنامه دن گارسیا ( 1614م) ; سفرنامه پیترو دلاواله ( 1617م) ;سفرنامه کاتف ( 1623م) ;سفرنامه استودارت ( 1626م) ;اولین سفرای ایران و هلند ( 1628م) ;سفرنامه تاورنیه ( 1632م) ; سفرنامه آدام اولئاریوس ( 1634م) ;سیاحت نامه شاردن ( 1664م) ;سفرنامه سانسون ( 1683م) ;سفرنامه کمپفر ( 1683م) ;سفرنامه جملی کارری ( 1105ق/ 1694م) ;سفرنامه سفیر کشور پرتغال ( 1696م) ;سفیر زیبا ( 1706م) ;سفرنامه کروسینسکی ( 1119ق/ 1707م) ;سفارت‌نامه‌های ایران (از 1133ق به بعد حدود 1713م) ;سفرنامه ژان اوتر ( 1734ق) ;سفرنامه نیبور ( 1765م) ;سفرنامه دروویل (حدود 1771م) ;یادداشت‌های ژنرال تره‌زل ( 1780م) ;سفرنامه اولیویه ; نخستین فرستاده ناپلئون به ایران ( 1215ق/ 1801م) ;سفرنامه بن تان ( 1807م) ; خاطرات ماموریت ژنرال گاردان ( 1807م) ;سفرنامه پاتینجر ( 1810م) ;سفرنامه دریایی لاخ ( 1818م) ;سفرنامه فریزر ( 1821م) ;سفرنامه بارنز در زمان فتحعلی شاه ( 1831م) ;سفرنامه بارون فیودورکوف ( 1834م) ;سفرنامه راولینسون ( 1838م) ; سفرنامه لایارد ( 1839م) ;سفرنامه اوژن فلاندن ( 1840م) ;سیاحت‌نامه مسیو چریکف ( 1848م) ;سفرنامه بهلر ( 1269ق/ 1850م) ;سفرنامه پولاک ( 1851م) ;سفرنامه ملگونف ( 1858م) ;سفرنامه خانیکوف ( 1858م) ;زندگی و سفرهای وامبری ( 1860م) ; سفرنامه دکتر ویلز ;سفرنامه کارلاسرنا ( 1877م) ;سفرنامه یوشیدا ماساهارو ( 1297ق/ 1880م) ;سفرنامه دیولافوا ( 1881م) ;سفرنامه اورسل ( 1882م) و چند سفرنامه دیگر .گفتنی است مقدمه کتاب درباره اهمیت و تاریخچه سفرنامه و خاطره‌نویسی، همچنین فواید و کاربردهای پژوهشی این دسته از منابع در عرصه مطالعات تاریخی بوده نیز تاکیدی است بر محتویات و مطالب خاص سفرنامه‌ها و ویژگی‌های برجسته و وجوه تمایز آنها از متون و کتاب‌های مشابه دیگر .