فلسفه علم کلام

کتاب حاضر در حقیقت بیان بخش مهمی از علم و تاریخ کلام را برعهده دارد و علی رغم اینکه وفات , ولفسن آنرا از آخرین نظرات اصلاحی او محروم ساخته ولی در همان حال چون خامه استادی مجرب و جامع آنرا به جهان تحقیق عرضه نموده، از اهمیت شایانی بهره دارد که حتما شیوه بحث مقارنه ای که در مطاوی این اثر جایگاه خود را یافته، بر این اهمیت می افزاید. جامعیت خود کتاب نیز، آنرا به دائرۃ المعارفی کلامی تبدیل ساخته است که خود خواننده را در آفاقی بس دورتر از آنچه در تصور است به سیر و سیاحت می برد. آفاقی که نه تنها چشم اندازهای جدیدی از جهان کلام اسلامی را فراروی مان قرار می دهد، بلکه دریچه های بسته ای از آنچه که ممکن است در دیگر ادیان نیز کلام نامیده شود را بر روی مان می گشاید. شاید از مهم ترین جنبه های این اثر ولفسن، شیوه تحقیق او باشد که در پیوند اطلاعات پراکنده و جزئیات متفرق، ابداعی بس شکیل به حساب می آید و طرح این روش از سوی او به عنوان ابتکاری تازه در پژوهش های کلامی، می تواند راهنمای مناسبی در تحقیقات دیگر از این دست باشد. به طور خلاصه مروری با دقت به این کار، حاوی دستاوردهای بسیار خواهد بود که کام علاقه مندان را شیرینی خواهد بخشید.