*نهاوند در هزاره‌های تاریخ*

اثر حاضر تحقیقی است در باب تاریخ و تحولات و حوادث مهم گذشته شهرستان “نهاوند” و ویژگی‌های جغرافیایی، آثار باستانی و مشخصات اجتماعی آن که در واقع حاصل گردآوری و استخراج مطالب متون تاریخی و جغرافیایی کهن درباره این شهر است و در سیزده بخش تدوین یافته است .در بخش نخست، جغرافیای طبیعی نهاوند توصیف شده است .بخش دوم به بررسی نام و وجه تسمیه نهاوند و قدیم‌ترین اشارات و اطلاعات تاریخی مربوط به این منطقه مربوط می‌شود .بخش سوم به تاریخ نهاوند در دوره‌های هخامنشی، سلوکی، اشکانی و ساسانی اختصاص دارد .در بخش چهارم شهربانان نهاوند در دوران پیش از اسلام معرفی شده‌اند .در بخش پنجم از آخرین نبرد مسلمانان و ایرانیان در نهاوند سخن به میان آمده است .بخش ششم درباره فرمانروایان دوره اسلامی در ناحیه جبال است .در این بخش سرگذشت نهاوند و حاکمان مستقیم یا غیر مستقیم این ناحیه از جبال در دوره‌های مختلف تاریخی از حاکمان عرب صدر اسلام تا دوره قاجار ذکر شده است .در بخش هفتم بعضی از حکام و امرای نهاوند در دوره قاجار معرفی شده‌اند .بخش هشتم درباره آثار باستان نهاوند است .در بخش نهم دیدگاه‌ها و نوشته‌های جغرافی نگاران و جهانگردان داخلی و خارجی در مورد نهاوند گردآوری شده است .بخش دهم شامل سوانح طبیعی و حوادث سیاسی نهاوند است .در بخش یازدهم خصوصیات جمعیتی شهرستان نهاوند طی چهار دوره سرشماری تشریح شده است .بخش دوازدهم به معرفی روستاهای شهرستان نهاوند اختصاص دارد . آخرین بخش کتاب نیز حاوی شاخص‌ها و نمادهایی از زندگی اجتماعی مردم نهاوند در نیم قرن پیش است .عکس‌های رنگی و سیاه و سفید از آثار تاریخی و اماکن دیدنی و اسناد تاریخی، کتاب‌شناسی، نمایه اسامی افراد و جای‌ها، در صفحات پایانی جمع آمده است .در لابه‌لای کتاب نیز عکس‌ها، طرح‌ها، جداول آماری و نقشه‌هایی مربوط به مباحث متن چاپ شده است .