اقبال و تاریخ نگاری

کتاب اقبال و تاریخ نگاری : نگارنده در کتاب اقبال و تاریخ نگاری ابتدا به زندگی و احوال و آثار “عباس اقبالآشتیانی” – محقق تاریخ – میپردازد؛ سپس آگاهیهایی درباره ی عصر او و نسل مشروطه به دست میدهد؛ سرانجام، شیوه ی تاریخنگری و تاریخنگاری اقبال آشتیانی را – در قیاس با شیوه های سنتی – بررسی میکند. گفتنی است: “اقبال چندگونه خدمت اساسی به پیشرفت تحقیقات تاریخی ایران کرد: 1) چاپ چندین متن فارسی و عربی – ادبی و تاریخی بازمانده از عصر سلجوقی تا اواخر دوره ی قاجاری. 2) چاپ اسناد تاریخی مربوط به دوره های مختلف که اغلب به صورت مقاله در مجله ی یادگار چاپ شده و اصولا پایه گذاری آن مجله که بخشهای تازه ی اسناد تاریخی در آن ایجاد شد زمینه و آموزگار کار دیگران شد. 3)تالیف بخشهایی از تاریخ ایران مانند خاندان نوبختی، تاریخ مفصل مغول، زندگانی میرزاتقی خان امیرکبیر – اگرچه میان هر یک از این دوره ها چند قرن فاصله بوده است. 4) تفکر در تاریخ جامعه ی ایرانی و ادامه مقاله های کلی که بیشتر به صورت سرمقاله در مجله یادگار نشر شده است. 5) مقاومت عالمانه و دلسوزانه در برابر وقایع ناگوار آذربایجان و حمایت از عقیده ی وطنپرستانه ی وحدت ملی. 6) ترجمه کردن چند کتاب اروپایی که مندرجات آنها برای تاریخ ایران ماندنی است. اقبال، همیشه ایران تاریخی در نظرش بود. زبان فارسی را ستایش میکرد و آنچه خود بدان زبان نوشت نمونة فارسی فصیح و استوار بود. پژوهش در فرهنگ ایران، وحدت فرهنگی و ملی ایران، سرزمین ایران و مردم آن از دلپذیریهای زندگی اش بود.