داس و خنده

این لطیفه ها جدای از مضمون طنز و گاه تلخ و انتقادی خود که می توان آن را جزئی لاینفک از ساختار طنز اجتماعی به شمار آورد از این منظر حائز اهمیت به شمار می رود که مخاطب آن بداند که در سال های بسیاری از حیات نظام کمونیستی بیان و بازگو کردن لطیفه به ویژه با مضامین انتقاد از ساختار حاکمیت، می توانست منجر به تعقیب قضایی و حتی حبس راوی آن شود. با این همه این لطائف راه و جای خود را در زندگی و ذهن و زبان مردمان این سرزمین باز کردند. برخی در حافظه و برخی در گوشه و کنار یادداشت ها و حتی در حاشیه دفاتر تلفن مردم ثبت شدند و پس از فروپاشی کشور شوراها، سرانجام در معرض دید و خوانش و قضاوت عام قرار گرفتند. در جامعه شوروی که افراد از بیان آزادانه نظرات خویش محروم بودند، لطیفه یکی از راه های ابراز عقیده ی سیاسی بود که این کار طی سال های طولانی در شوروی به ژانری شفاهی در فرهنگ عامیانه تبدیل شده بود و هر پدیده ای در این کشور بهانه ای می شد برای ساخت سوژه ای جدید که در حداقل زمان ممکن تمام کشور را در بر می گرفت…