گزیده سفرنامه سرجان ملکم و دستیارش

در سال 1799 شرکت هند شرقی انگلستان درصدد ایجاد رابطه دوستانه دربار قاجار بود، آنها “مهدی علی خان” و “سرجان ملکم” را به ایران فرستادند و در جهت برقراری دوستی بودند؛ اما جنگ پیش آمده بین “زمان شاه” فرمانروای افغانستان با فتحلیشاه و همچنین کشسته شدن “تیپوسلطان” دشمن سرسخت شرکت هند شرقی در جنگ معروف “سرینگا پاتام” و همچنین قتل “پل” تزار روسیه که خیال حمله به هندوستان را داشت؛ عواملی شد که انگلستان را کمی سرد نمود. کمپانی هند شرقی استمرار حضور خود را در اختلافات ملیتی و مذهبی اهالی پرجوش و خروش هندوستان می دانست. همین که عداوت و رقابت بوداییها، هندوها و اسلام از میان بر طرف گردد، یکی از ارکان اقتدار انگلیس متزلزل خواهد شد.