استبداد شرقی

آشکارترین جوهره مشترک این جوامع شرقی، قدرت استبدادی اقتدار سیاسی آنها بود. بی گمان، حکومت های بیدادگر در اروپا نیز پیدا شدند؛ در واقع پیدایش سامان سرمایه دارانه در اروپا با ظهور دولت های مطلقه همراه بود، اما ناظران انتقادی، حکومت مطلقة شرقی را فراگیرتر و سرکوبگرتر از نمونه های غربی شان یافتند. به نظر آنها، استبداد  آسیایی ، شديدترین صورت قدرت تام را باز می نمود.
بررسی کنندگان حوزه حکومت، همچون منتسکیو، به تأثیرهای شخصی ناگوار استبداد شرقی بیشتر توجه داشتند و اقتصاددانان به پهنه مدیریتی و تملكی آن، اقتصاددانان کلاسیک به ویژه تحت تأثیر فعالیت های آبرسانی وسیع جهت آبیاری و ارتباطات قرار گرفته بودند. آنها یادآور شده بودند حکومت تقریبا در همه جای شرق، بزرگ ترین زمیندار است. این بینش ها فوق العاده بودند. آنها در واقع نقطه شروع نوعی بررسی نظام مند و مقایسه ای قدرت تام بودند. ولی چرا این بررسی پیش تر انجام نگرفته بود. اگر فقط این قضیه را در نظر گیریم، رویگردانی دانشمندان اجتماعی از مسئله استبداد شرقی شگفت انگیز است. اما با در نظر گرفتن دگرگونی هایی که در شرایط عمومی زندگی غربی اروپایی در سده نوزدهم رخ دادند، این قضیه به آسانی قابل فهم است. زمانی که برنيه تجاربش را از شرف نزدیک و هند مغولی توصیف کرد و منتسکیو روح القوانين را نوشت، در اروپا حکومت مطلقه رواج داشت. ولی در میانه سده نوزدهم ، حکومت های مبتنی بر نمایندگی تقریبا در همه کشورهای پیشرفته صنعتی استقرار یافتند. در این زمان بود که علم اجتماعی به مسائل ظاهرا حادتری روی آورد.
نشر ثالث