وی نخست شرح مختصری را بر دیوان حافظ نوشته و سپس این شرح مفصل را فراهم کرده است[۵]. دلیل اهمیت کتاب شرح سودی بر حافظ به آن است که قصد شارح، فقط توضیح معانی لغوی و ظاهری بوده است و بهاینترتیب، از هر نوع تفسیرهای وهمی و تمثیلی، خودداری نموده و سعی نکرده است که برای ابیات، معانی مشکل و یا معانی عرفانی بیاورد. شکی نیست که اکثر غزلیات حافظ، بسیار مشکل است و معانی رمزی، معانی عرفانی و اصطلاحات صوفیانه در آنها، به حد فراوان وجود دارد، ولی چهبسا در پارهای از آنها، مقصود همان معانی ظاهری است که از آنها استفاده میشود و همین معنای ظاهری است که حافظ را زبانزد خاص و عام کرده و مایه فخر و مباهات ملت خود قرار داده است؛ تاآنجاکه وی را «لسانالغیب» و «ترجمان الاسرار» لقب نهاده و هنگام ابتلا به شک و تردید، از کلمات و اشعار این شاعر، استمداد میجویند و تفأل به دیوان حافظ میزنند. در اغلب موارد میبینیم که شاعر، مسائل مادی و جسمانی را با مطالب معنوی درهم آمیخته و زمانی در لباس صوفی پاک و گاهی رند لاابالی و وقتی هم مسلمان متدین، جلوهگر میشود. این دگرگونی احوال و مطابق ذوق و طبع هر طبقه سخن گفتن و یک معنی واحد را به عبارات مختلف بیان کردن، همه دلیل بر وسعت فکر و دورنمای دید اوست. همچنین خواننده را متوجه میسازد که تا چه اندازه، نسبت به امور ظاهر، بیاعتنا بوده است[۶].
سودی، تمام این دقایق را ضمن توضیح و تفسیر ابیات، به بهترین وجهی بیان نموده و اطلاعات قابلتوجهی به خواننده میدهد[۷].
البته این در حالی است که به اعتقاد برخی، از این اثر برنمیآید که سودی در معارف و علوم انسانی که انس و احاطه بر آنها لازمه شرح و تفسیر شعر حافظ است، دستی داشته باشد[۸].
بهمنظور آشنایی با این شرح، به قسمتهایی از آن، اشاره میشود؛ بهعنوانمثال، سودی در غزل:
سر فراگوش من آورد به آواز حزین گفت ای عاشق دیرینهی من خوابت هست
به ترتیب ذیل، ابتدا در هر بیت به یافتن معنای مفردات و طبقات دستوری بعضی از واژگان پرداخته، سپس بیت را به نثر درآورده است: «فراگوش: فرا، اینجا به معنای باء صله است.
حزین: در این بیت به معنای ملایم و نرم است. مصراع: «چه خوش باشد آواز نرم و حزین»؛ پس کلمه حزین در اینجا تفسیر عطف نرم، واقع شده است و هرکجا که کلمه حزین صفت باشد برای آواز، همین معنا را میدهد. دیرینه: یعنی قدیمی و کهنه. جمله خوابت هست، جزئی از مقولقول است. ممکن است جمله اخباری و یا انشایی باشد.
محصول بیت: جانان… به بالین من آمد و سر فراگوش من آورد و با آواز نرم و ملایم گفت: ای عاشق قدیم من آیا خوابت میآید؟ یعنی من که با این حالت و اوصاف به بالین تو آمدهام بازهم خوابت میآید و یا بازهم میخوابی؟ برخیز بادهای که آوردهام نوش کنیم و دنیا و وضع حال دنیا را فراموش کنیم»
سودی بقیه ابیات را به همین ترتیب معنی کرده است. آنچه در این گزارش قابل توجه است، آن است که سودی، معشوق پیرهن چاک را فقط جانان معنی کرده و گفتگوی او را بیهیچ انگارهای بیان نموده و در بیت بعدی، تنها به دلیل حضور واژه «عارف»، عارف را تسلیم به اوامر جانان دانسته است و این انگاره از نگاه عارفان را شرح و بسط نداده است
عنوان _______شرح سودی بر حافظ (4 جلدی) |
موضوع ____ ادبیات |
نویسنده ____ محمد سودی بنسوی |
مترجم ____عصمت ستارزاده |
ناشر _____ نگاه |
قطع ___________وزیری |
جلد ____________سخت |
چاپ __________1370 |
صفحه_______2900 |
قیمت روز______ 475000 ت |
قیمت فروش____300000 ت |
ک22
نقد و بررسیها
هیچ دیدگاهی برای این محصول نوشته نشده است.