دفترهای فلسفی (دفترهای هگل)

می توان با خوش بینی این بی توجهی را ناشی از عدم اهمیتی دانست که برای دفترهای فلسفی قائل بودند: شاید آن را یادداشت هایی می دانستند که نویسنده برای خود نوشته است، یادداشت هایی بدون ساختار و حتی بدون متنی واحد، یادداشت هایی که به همه چیز شبیه است جز کتاب یا مقاله ای منسجم؛ اما هنگامی که این پوسته ظاهری خراشیده و ساختار و متن منسجم به کارشناسان مربوطه واگذار می شود، به نظر می رسد دفترهای فلسفی لنين تسویه حساب فلسفی وی با گذشته ای است که طی آن به شدت تحت تأثیر دیدگاه های فلسفی رهبران عقیدتی بین الملل دوم، به ویژه پلخانف، بود جهشی است عظیم در اندیشه رهبری سیاسی و انقلابی که برای نخستین بار با منطق هگل روبه رو می شود و نقطه نظراتی را بیان می کند – گیرم برای خود -که به شدت با نظرات ارتدکسی غالب بر مارکسیست های آن دوره متضاد است. چنان که در ادامه خواهید دید نظرات بسیار متفاوتی و با ابعاد گسترده ای درباره اهمیت فلسفی این دفترها مطرح است: از بی اعتنایی تا وجد و شیفتگی در مقابل آن. اما آنچه را نمی توان پنهان کرد تأثیرات عمیق این بررسی بر دیدگاه های خود لنین درباره امپریالیسم و از همه مهم تر انقلاب اکتبر است. متأسفانه لنین به عنوان انقلابی سیاست مداری شناخته می شود که افق پیش روی اش از چارچوب اندیشه های فلسفی بین الملل دوم فراتر نمی رود، انقلابی یی که برجسته ترین خصوصیتش را توانایی در سازماندهی می دانند این در حالی است که دیالکتیک هگلی که در نتیجه تفوق فلسفه پوزیتیویستی به قفسه های خاک گرفته کتاب خانه های دانشگاه ها تبعید شده بود، نخست با تلاش تئوریک لنین – ونه لوکاچ یا کرش یا گرامشی یالوکزامبورگ – زنده شد و تکان دوباره ای به خود داد