رجال پارلمانی ایران از مشروطه تا انقلاب

کتاب رجال پارلمانی ایران :  هدف از نگارش کتاب رجال پارلمانی ایران ، این است که دریابیم پس از انقلاب مشروطه و تشکیل مجلس در ایران و تدوین قانون اساسی که اصل حاکمیّت ملّی و حقّ مشارکت همۀ افراد جامعه را بر سرنوشت خود رقم زد، چه افراد و گروه‌های اجتماعی از قدرت سیاسی و قانون‌گذاری برخوردار بوده و در انجام وظایف نمایندگی و وضع قوانین و توسعه و استقلال کشور تا چه اندازه توفیق یافته‌اند.

در این کتاب برای نخستین بار، شرح حال 1793 نفر و همچنین تصاویر 1431 نفر از نمایندگان مجلس شورای ملّی  و سنا، در یک مجموعه به چاپ رسیده است. در مجموع حدود 4000 اعتبارنامه و 600 پرونده پرسنلی نمایندگان مجلس شورای ملّی، مورد بررسی قرار گرفته است.

انقلاب مشروطه و صدور فرمان مشروطیت در 13 مرداد 1285 شمسی (14 جمادی‌الثانی 1324 هجری قمری) از طرف مظفرالدین شاه و تشکیل مجلس شورای ملی، سرآغاز فصل نوینی در تاریخ حکومت ایران به شمار می‌رود. مجلس شورای ملی عالی‌ترین و شیرین‌ترین ثمره جنبش مشروطیت است. با تشکیل مجلس، برای نخستین بار در تاریخ ایران زمین، شیوه و اصول کشورداری از حالت حکومت فردی به دموکراسی تبدیل شده و مردم در تعیین سرنوشت خود و تحدید حدود حکمرانی و تبیین قوانین، صاحب حق و رای شدند.

پس از انقلاب مشروطه و تشکیل مجلس، افراد و شخصیت‌هایی به مجلس راه یافته‌اند که با تدوین قانون اساسی و وضع قوانین مختلف، جهت‌گیری سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی کشور را ترسیم نموده و در برخی موارد با به جان خریدن مخاطرات فراوان، نقشی اساسی را در توسعه و پیشرفت کشور و نهاینه کردن قانون ایفا نموده‌اند. بنابراین بدون مطالعه شرح حال، زندگینامه، فعالیت‌ها و اقدمات آنان، شناخت حقایق، واقعیت‌ها و رویدادهای تاریخی، بسیار دشوار بوده و هرگونه قضاوتی در خصوص گذشته، بدون آگاهی و شناخت از این امر، غیرمنصفانه و نادرست خواهد بود.

با گذشت بیش از یک قرن از تشکیل مجلس شورا در ایران، هنوز کتابی جامع در خصوص شرح حال و سرگذشت نمایندگان و قانون‌گذاران آن به رشته تحریر در نیامده است. تاریخ رجال هر ملت، آینه تمام نمای هیئت اجتماع آن ملت است. بنابراین پیرو هر مکتب فکری که باشیم در تاثیر بزرگان و معاریف،‌ از هر صنف و طبقه،‌ بر اوضاع و احوال و سرنوشت کشور نمی‌توان تردید کرد.
منبع متن